Sigorta ürünleri, kişiye yaşanması muhtemel olumsuz durumlara karşı güvence sağlayan sözleşmelerdir. Herhangi bir ihtiyaç üzerine yapılan sigorta sözleşmelerinde, sigortalının ve sigorta sağlayan şirketin hak ve sorumlulukları bu sözleşmelerle belirlenerek güvence altına alınır. Sigortalanan tüm varlıklar için işler mevcut sözleşme üzerinden yürütülür fakat bazı durumlarda sözleşme yapıldıktan sonra ilgili maddelerde değişikliğe gidilmesi gerekebilir. Böyle bir durumda yapılacak işlem “zeyil” olarak ifade edilir. Pek çok kişi “Zeyilname nedir?” ve “Zeyilname ne demek?” gibi soruların yanıtlarını merak eder. Zeyil işlemi yapıldıktan sonra hazırlanan belgelere “zeyilname” denilir. Peki, zeyilname nasıl yapılır ve zeyil belgesi çeşitleri nelerdir? İşte, zeyil işlemi ve söz konusu bu işlemin sonucunda ortaya çıkan zeyil belgesi hakkında tüm merak edilenler.
Arapça kökenli olan zeyil sözcüğü eklemek ve ilave etmek anlamlarında kullanılır. Sigorta sektörünün yanı sıra ihalelerde de sıklıkla yapılan zeyil işleminde, ihalenin şartları ve konularında değişikliğe gidilecekse yeni bir belge hazırlanır. Sigorta işlemlerinde ise yanlış veya hatalı bilgi bulunması veya poliçede bilgi güncellemesi yapılması gibi durumlarda zeyil işlemine sıklıkla başvurulur. Zeyilnameler (ek belge) hakkında bilinmesi gereken noktaların başında şu detay vardır: Bu belgeler yalnızca yapılan değişiklikleri kapsar, sigorta poliçesinin orijinali olarak kabul edilmez.
DASK sahibi olan sigortalının adres değişikliği yapması ya da kasko sigortası sahibinin aracına yeni aksesuarlar eklemesi zeyil belgesi düzenlenmesini gerektiren bazı durumlara örnek olarak gösterilebilir. Bu değişiklikler poliçede prim artışı veya düşüşü gibi birtakım farklılıklar da doğurabilir. Zeyil belgeleri poliçe başladıktan sonra herhangi bir tarihte düzenlenebilir ve poliçe bitimine kadar geçerliliğini korur.
Zeyil belgesi düzenlenmesini gerektirecek birçok faktör vardır. Sigorta işlemi sırasında oluşan yazım yanlışı, poliçe üzerinde gerçekleşen teknik bir hata ya da sigortalının adres veya araç ya da plaka değişikliği yaptığı durumlarda sigortalı ve sigorta şirketi arasında karşılıklı anlaşma sağlanarak zeyil belgesi düzenlenebilir. Bu işlem çoğunlukla sigortalının zeyil işlemi talep etmesi üzerine sigortacılar tarafından gerçekleştirilir. Sözleşme üzerinde yer alan şartlar taraflarca incelendikten ve üzerinde mutabık kalındıktan sonra ise imza aşamasına geçilir. Poliçelerde hiçbir zaman tek taraflı olarak değişiklik yapılamaz. Sigorta şirketi kendi üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmek, sigortalı ise zeyil belgesinde yer alan koşullara uymak zorundadır. Bazı durumlarda ise belirli nedenlerden ötürü zeyil belgesinin feshi söz konusu olabilir. Böyle bir olayla karşılaşıldığında bu durum sigorta şirketleri tarafından var olan zeylin bozulması, feshedilmesi veya ortadan kaldırılması gibi kavramlarla açıklanır.
Sigorta poliçelerine ek olarak düzenlenecek zeyil belgelerinde herhangi bir süre kısıtlaması söz konusu değildir. Halihazırda geçerliliği bulunan sigorta poliçeleri için bu belgeler herhangi bir zamanda düzenlenebilir.
Zeyilname düzenlemeleri yapılırken en önemli hususların başında, bu belgeyi her iki tarafın da kabul etmesi gerekliliğidir. Yani gerek sigortalı gerek sigortacı veya sigorta şirketi zeyilname hazırlama konusunda ortak bir karar vermiş olmalıdır. Her iki taraf da tek taraflı olarak zeyilname maddelerini değiştiremez. Sonuç olarak her iki tarafın da rızasının alınmış olması gerekmektedir.